Dziś opiszę Ci, jakie badania z krwi polecam wykonywać regularnie – niektóre z nich sama robię każdego roku, ale nie wszystkie. Dokładnie opiszę Ci dlaczego. Za jakiś czas opublikuję kolejny wpis, w którym znajdziesz informacje dotyczące mojej szerzej rozumianej profilaktyki, o której również nie zapominam. W tym artykule natomiast koncentruję się na badaniach krwi.

Co można zbadać z krwi?

Na podstawie badań krwi można zweryfikować bardzo wiele. Dzięki Twoim wynikom lekarz może stwierdzić stan zapalny, niedobory składników mineralnych czy witamin, toczący się proces chorobowy lub choćby wysokie ryzyko zaistnienia schorzenia w nadchodzącym czasie. Oczywiście krew nie wszystko Ci powie, ale doświadczony lekarz lub dietetyk na pewno odpowiednio pokieruje leczeniem/dietoterapią mając przed sobą komplet podstawowych badań krwi.

Jak często badać krew?

Niektóre badania warto wykonywać regularnie (nawet raz w roku). Jest też taka grupa badań, które są przewidziane w zależności od potrzeb. Jeśli czujesz się gorzej, masz jakiekolwiek dolegliwości lub podejrzewasz u siebie jakiś problem zdrowotny, koniecznie wybierz się do lekarza rodzinnego. On już na pewno będzie wiedział, co warto zweryfikować.

Badania krwi diagnostyka

Badania profilaktyczne to nie to samo co diagnostyka. Mimo, że celem tego wpisu jest przede wszystkim przedstawienie moich propozycji dotyczących profilaktyki, nie mogłam uciec zupełnie od diagnostyki. Zawarłam tu sugestie dotyczące dalszych badań w przypadku, kiedy już jest podejrzenie jakiegoś problemu zdrowotnego. Często stykałam się z osobami, które miały opisane w tekście problemy, więc mam nadzieję, że i Tobie może przydać się taka wiedza.

Jakie badania krwi na czczo?

Większość wymienionych poniżej badań wykonuje się na czczo. Zwykle robię je razem i dbam o to, aby przerwa między ostatnim posiłkiem poprzedniego dnia a badaniem wynosiła ok. 12 godzin.

Staraj się również, w dzień przed badaniami, nie jeść ekstremalnych ilości jakichś produktów, czyli np. nie przejadaj się słodyczami. Chodzi o to, aby dieta z poprzedniego dnia nie miała wpływu na wyniki szczegółowych badań krwi.

Kilka dni przed badaniami odstawiam suplementy, nie piję alkoholu, ale i staram się nie forsować intensywnymi treningami (choć generalnie nie trenuję intensywnie na co dzień).

Teraz przechodzę do meritum i krok po kroku przeprowadzę Cię przez poszczególne badania.

Morfologia

Morfologia to jedno z podstawowych badań, które zlecają lekarze pierwszego kontaktu. Dobrze wykonywać ją raz do roku. Dzięki wynikom tego badania lekarz może wstępnie ocenić, czy nie ma u nas problemów z anemią czy też czy nie ma podejrzenia jakiejś choroby krwi.

Ja, przez wiele lat, miałam problem z anemią – praktycznie od dzieciństwa. Zwracam więc w morfologii zawsze baczną uwagę na czerwone krwinki, hemoglobinę i hematokryt. Natomiast niezależnie od mojej interpretacji badań, pokazuję je zawsze lekarzowi.

Glukoza na czczo

Minimum raz do roku weryfikuję też swój cukier na czczo. To badanie szczególnie istotne dla osób, które mają w rodzinach cukrzyków, odżywiają się nie do końca zdrowo, borykają się z nadwagą lub otyłością, są w ciąży czy mają mało ruchu. Wynik tego badania potrafi pomóc w wykryciu poważnego schorzenia, jakim jest cukrzyca lub chociażby poinformować pacjenta o ryzyku jego wystąpienia w przyszłości.

Ja, dla towarzystwa, wykonuję pomiar glukozy z insuliną na czczo. Glukoza razem z insuliną dają szerszy obraz ewentualnego widma cukrzycy czy insulinooporności.

Niepokoić powinien Cię zarówno zbyt wysoki jak i zbyt niski poziom cukru. Skontaktuj się w takiej sytuacji z lekarzem, aby omówić wyniki. Być może zaleci Ci on dalszą diagnostykę (np. krzywą cukrową).

Profil lipidowy

Profil lipidowy, zwany inaczej lipidogramem, to po prostu cholesterol. Badanie pokazuje, w jakim stanie jest nasz układ krążenia. Szczególnie powinny to badanie wykonać osoby, które mają w rodzinie przypadki chorób układu krążenia i cukrzycy, borykają się z nadwagą lub otyłością. Dieta ma tu ogromne znaczenie – szczególnie spożycie tłuszczów nasyconych.

Na lipidogram składają się:

cholesterol całkowity,
LDL – tzw. zły cholesterol,
HDL – tzw. dobry cholesterol,
triglicerydy.

W przypadku tych ostatnich żywienie pełni również bardzo istotną funkcję. Jeśli jesz zbyt dużo słodyczy i wybierasz głównie oczyszczone zboża, możesz mieć podwyższony poziom trójglicerydów.

TSH

TSH to badanie, które może Ci również przepisać lekarz rodzinny. Jest to podstawowe badanie, dzięki któremu możesz zweryfikować zdrowie Twojej tarczycy. Problemy z tarczycą mogą mieć różne podłoże. Mogą wynikać z błędów żywieniowych (np. nieodpowiednia ilość jodu w diecie) lub być efektem schorzeń autoimmunologicznych. Jeśli Twój poziom TSH okaże się nieprawidłowy, lekarz zapewne skieruje Cię na dalsze badania (zapewne FT3, FT4, USG tarczycy, a czasem i badania przeciwciał).

CRP

Białko CRP sprawdzam również każdego roku. Zbyt wysoki wynik w tym badaniu sugeruje, że w Twoim organizmie może toczyć się stan zapalny. Mamy z nim do czynienia w wielu przypadkach mniej lub bardziej poważnych schorzeń. Warto więc weryfikować tę kwestię raz na jakiś czas.

Homocysteina

To badanie zwykle dość rzadko zalecane jest przez lekarzy. Zdarzają się i tacy, którzy twierdzą, że nie ma sensu go robić. Z dietetykami rzecz ma się już nieco inaczej – często do niego zachęcają.

Co mówi nam poziom homocysteiny? Może informować nas rozwijających się zmianach miażdżycowych, ale również o… niedoborze witaminy B12.

Ja osobiście zachęcam do zrobienia tego badania wszystkie osoby, które mają problem z nadwagą lub otyłością, mają w rodzinie osoby borykające się z chorobami układu krążenia, jedzą dużo produktów odzwierzęcych, ale paradoksalnie – również osoby na dietach roślinnych, które dotychczas nie suplementowały B12.

Witamina B12

Witamina B12 to witamina, która jest obecna tylko i wyłącznie w produktach odzwierzęcych. Osoby na dietach roślinnych powinny ją bezwzględnie suplementować. I ja też to czynię, co jakiś czas weryfikując jej poziom.

Moje doświadczenia pokazują, że również osobom jedzącym mięso, nabiał i jaja zdarzają się niedobory. Zbyt niski poziom B12 to również wysoki poziom homocysteiny (patrz wyżej), a więc osoby chorujące na miażdżycę są tu również zagrożone. Nad witaminą B12 powinni pochylić się także seniorzy, kobiety w ciąży, osoby borykające się z chorobami układu pokarmowego.

Witamina B12 odpowiada za układ krwiotwórczy, odporność, kondycję układu nerwowego – w bardzo szerokim zakresie. Jest to niebywale istotna witamina.

Jest jednak problem z badaniem witaminy B12. Jej poziom może wyjść niestety sztucznie zawyżony, jeśli spożywamy produkty obfitujące w tzw. analogi witaminy B12, a więc nieaktywne jej formy. Znajdują się one chociażby w spirulinie i mogą fałszować wynik badania. W razie wątpliwości można zrobić łącznie badanie B12 oraz homocysteiny i skonsultować się ze specjalistą.

Ferrytyna

Ferrytyna to moje oczko w głowie. Pisałam Ci wcześniej, że moja skłonność do anemii uwrażliwiła mnie na pewne wyniki. Jednym z nich jest właśnie ferrytyna. Kiedy byłam „młoda i głupia” sprawdzałam jedynie poziom żelaza, ale niestety nie zawsze był to dobry pomysł, bo żelazo płatało mi figle. 😉

Jeśli masz skłonność do niedokrwistości z niedoboru żelaza, sprawdzaj też ferrytynę. To białko, którego poziom pokazuje nam, jak mają się nasze zapasy tego składnika mineralnego. Żelazo może być w normie (a nawet wysokie!), a ferrytyna już często idzie w dół. I to ważny sygnał, że należy podziałać odpowiednio dietą, aby uzupełnić zapasy.

Witamina D

Witaminy D nie badam każdego roku, bo nie chce mi się na to badanie wydawać tak dużo pieniędzy. 😉 Badam ją średnio co 2-3 lata, ale za to regularnie ją suplementuję. Przyjmowanie witaminy D jest w naszej strefie klimatycznej, w miesiącach jesienno-zimowych, po prostu bezwzględną koniecznością – niezależenie od tego, na jakiej diecie jesteś.

Jeśli do tej pory nie weryfikowałaś/weryfikowałeś jej poziomu, to myślę, że warto odżałować trochę kasy i zrobić badanie, aby z pomocą specjalisty odpowiednio dobrać dawkę suplementacyjną. Przestrzegam przy tym przed przyjmowaniem bardzo wysokich dawek witaminy D bez kontroli lekarskiej, co jest ostatnio niebywale modne.

Badania do rozważenia

Oczywiście jest masa innych badań, które może zlecić lekarz w razie potrzeby i czasem warto rozszerzyć profilaktykę. Dużo zależy od Twojego stylu życia, diety i chorób występujących w rodzinie.

Jeśli na przykład ktoś z Twoich bliskich krewnych choruje na dnę moczanową, warto sprawdzić kwas moczowy. Jeśli Twoja dieta nie jest najwyższych lotów i lubisz alkohol lub walczysz z nadprogramowymi kilogramami, warto zrobić też Alat.

Dobry lekarz i dietetyk zasugerują Ci, co warto zbadać, jeśli opowiesz im o swoich dolegliwościach i aktualnej diecie. Więc teraz pozostaje mi trzymać za Ciebie kciuki, żebyś nie odkładał(a) badań na święte nigdy.

Źródło: www.agamasmaka.pl