Dziś o przeszkodach w budowaniu RELACJI MIĘDZYLUDZKICH, a co za tym idzie WSPÓLNOTY. Jedną z takich przeszkód jest cecha dotycząca wielu ludzi nieśmiałość, którą często postrzegamy jako brak odwagi, niepewność… Warto przyjrzeć się szerzej temu zagadnieniu

Skąd się bierze nieśmiałość?

Istnieje kilka teorii dotyczących genezy nieśmiałości. Najczęściej mówi się o przyczynach genetycznych, Drugim źródłem nieśmiałości może być środowisko. Oddziaływanie różnego rodzaju sytuacji – rodzinnych, wychowawczych, społecznych czy kulturowych – kształtuje każdego człowieka w toku rozwoju, nie tylko prawidłowym kierunku. Brak zaspokojenia emocjonalnych potrzeb, błędy wychowawcze, traumatyczne wydarzenia – wszystko to może składać się na przyczyny wycofywania się z kontaktów, lęku przed interakcjami, odczuwaniem dyskomfortu w sytuacjach publicznych.

Nieśmiałość bardzo często pojawia się już w dzieciństwie. Dziecko nie rodzi się uzbrojone w umiejętności społeczne. W toku rozwoju uczy się, jak wyrażać emocje, podejmowania refleksji nad swoim zachowaniem oraz działaniami innych, opanowania i radzenia sobie w trudnych sytuacjach, obrony swoich praw bez naruszania dobra innych, poznaje czym jest empatia. Jeśli dziecko nie ma tych umiejętności, a nawiązywanie kontaktów jest dla niego przykrym doświadczeniem, którego chcąc sobie zaoszczędzić, unika interakcji, to sygnał, że cechą dziecka jest nieśmiałość.

Dlaczego nieśmiałość jest tak uciążliwa, trudna, niszcząca? Z kilku powodów:

• utrudnia poznawanie nowych ludzi, zawieranie przyjaźni, pozbawia radości z potencjalnie pozytywnych przeżyć;
  sprawia, że inni bardzo często nie doceniają naszych mocnych stron;
• przeszkadza w wyrażaniu publicznie własnego zdania, poglądów, wartości, jest bariera nie do pokonania w obronie własnych praw;
• przyczynia się do zakłopotania i nadmiernego przejmowania się swoimi własnymi reakcjami;
• utrudnia precyzyjne myślenie oraz efektywne porozumiewanie się, ponieważ często towarzyszy jej lęk, samotność, a w konsekwencji depresja.

Jak rozpoznać nieśmiałość?

Można zauważyć kilka symptomów nieśmiałości: bierność społeczna podszyta z lękiem, brak wiary w siebie, niska samoocena, skłonność do zamartwiania się i obwiniania, negatywne przekonania na własny temat.
Osoby nieśmiałe wymieniają kilka symptomów fizjologicznych, które im towarzyszą: przyspieszony puls, szybsze bicie serca, pocenie się, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, rumieniec na twarzy. Analizując te objawy, możemy dojść do wniosku, że przecież nie ma w nich nic niezwykłego, ponieważ każdy z nas ich doświadcza w sytuacji zdenerwowania i stresu. Tymczasem różnica polega na tym, że osoby nie-nieśmiałe traktują wszystkie te objawy jako drobną niedogodność. Natomiast osoby nieśmiałe koncentrują się na tych fizjologicznych symptomach. Przeżywają każdy z nich na zapas, z wyprzedzeniem, zanim jeszcze wystąpi i już podczas tych przewidywań odbierają je jako katastrofę, co w rezultacie powoduje wycofanie z różnego rodzaju aktywności.

Pokonać nieśmiałość

Ponieważ nieśmiałość bardzo utrudnia zawieranie znajomości, kontakty towarzyskie, znalezienie pracy, a także powoduje liczne problemy zdrowotne, warto podjąć z nią walkę. Jeśli zauważymy u siebie objawy nieśmiałości, z pewnością nie wolno utwierdzać się w tym przekonaniu. Piętnowanie i stygmatyzowanie przyniesie odwrotny skutek.

By nieśmiałość przestała być ciężarem, trzeba ten ciężar z siebie zrzucić. Podstawą jest dokonanie szeregu zmian w swoim życiu. Przede wszystkim należy zarzucić przekonanie o niereformowalności swojej osobowości i otoczenia. Istnieje sporo dowodów (naukowych!) na to, że osobowość i zachowanie człowieka mogą się zmieniać w zależności od sytuacji, dlatego:

a) zmień myślenie o sobie i swojej nieśmiałości;
b) zmień sposób, w jaki się zachowujesz;
c) zmień sposób myślenia innych ludzi o Tobie;
d) zmień określone sytuacje społeczne, które sprzyjają nieśmiałości.

To wymaga czasu i pracy, ale nie jest niemożliwe. Dokonywanie rzeczy niemożliwych często wymaga odwagi. Dawniej, dziś głównie w literaturze, ludzi odważnych określano mianem śmiałków. Jeśli boisz się dokonać zmian, to masz najlepsze predyspozycje na śmiałka. Bo człowiek odważny to nie ten, co się nie boi, ale ten, co dokonuje rzeczy niemożliwych pomimo swojego strachu.

Autor: Emilia Glugla, ekspert ds. relacji społecznych serwisu www.zdrowy-senior.org

szlachetnezdrowie.bloog.pl.