Myślę, że nikogo nie trzeba przekonywać, że wspaniali dziadkowie są wielkim darem od losu, a rola jaką mają do odegrania w kształtowaniu młodego pokolenia jest nie do zastąpienia. Nikt inny nie jest w stanie sprostać zadaniom, które leżą na barkach dziadków. Są one zarezerwowane tylko i wyłącznie dla nich. A dzieci, których życie toczy się w pobliżu dobrych dziadków to mali szczęściarze.

To w jaki sposób dziadkowie będą pełnić swoją rolę, w dużej mierze zależy od dobrych relacji rodzinnych. Jeśli w rodzinie panuje przyjaźń, a jej członkowie są otwarci na wspólny dialog, darząc się przy tym szacunkiem i zaufaniem ich role powinny się zazębiać i uzupełniać. Cel powinien być wspólny i jednoznaczny – wychowanie wspaniałego mądrego i wrażliwego człowieka.

Do podstawowych ról, jakie odgrywają dziadkowie w wychowaniu wnucząt można zaliczyć:

1.Wsparcie dla rodziców w sprawowaniu opieki nad dziećmi

Rolą dziadków jest towarzyszyć młodej rodzinie w opiece nad dziećmi, wspierać ją, pomagać, służyć dobrą radą, ciepłym słowem.
Jednocześnie dziadkowie nie powinni mieć aspiracji, aby małym smykom zastępować rodziców. Muszą się nauczyć i zaakceptować fakt, że ich wnusio czy wnusia to przede wszystkim syn lub córka swojej mamy i swojego taty.

Umiejętność sprawowania roli dziadków wymaga od seniorów dużej mądrości, wrażliwości i odpowiedzialności, jednakże te umiejętności są niezbędne dla zachowania prawidłowych, zdrowych relacji w rodzinie.

Wsparcie dziadków w opiece nad dzieckiem, ma szczególne znaczenie w pierwszych latach życia szkraba. Momentem przełomowym w tym okresie jest powrót mamy dziecka do pracy zawodowej. Powrót na stanowisko skutkujący jednoczesnym rozstaniem się z dzieckiem na 8 godzin, to dla większości mam sytuacja bardzo trudna, wywołująca szereg emocji, mocno stresogenna. I jeśli w tym momencie rodzina może liczyć na pomoc babci czy dziadka to jest to nieocenione wsparcie. Zdecydowanie łatwiej powierzyć jest malucha osobom, które zarówno nam jak i naszemu dziecku są dobrze znane, do których mamy zaufanie i wiemy, że możemy być spokojni o dobro dziecka i jego bezpieczeństwo. Również dla dziecka jest to komfortowa sytuacja – na trudne doświadczenie jakim jest rozstanie się z mamą, nie nakłada się dodatkowo konieczność adaptacji do nowej, nieznanej dziecku osoby.

W późniejszym okresie życia dziecka, dziadkowie nadal odgrywają znaczącą rolę w zakresie opieki nad dzieckiem, chociażby nocowanie co jakiś czas u babci, czy wspólne wakacje, jednakże wówczas zdecydowanie wzrasta znaczenie oddziaływań wychowawczych dziadków na młode pokolenie.

2. Zawsze uśmiechnięci i niezwykle cierpliwi mistrzowie coachingu

Większość dziadków to eksperci w wychowywaniu dzieci z zachowaniem anielskiej cierpliwości i uśmiechu na twarzy. To towarzysze zabaw, którzy zawsze mają dla dzieci tyle czasu ile potrzeba – i mimo swoich obowiązków im nigdzie się nie spieszy, nie mają tysiąca spraw do załatwienia, domu do ogarnięcia, obiadu do ugotowania, góry prania etc. Kiedy dziadkowie są z wnukami, są cali dla nich i wszystko inne pozostaje daleko w tyle. Ze wspólnego przebywania czerpią wielką radość – a dzieciaki to czują i odwdzięczają się najpiękniej jak umieją – chociażby słowami „chcę do baby”.

Na szczególne słowa uznania zasługuje również umiejętność słuchania, w której dziadkowie są niedoścignionymi wzorami. Lata praktyki i doświadczenia w tym zakresie, nauczyły ich, że wnuk czy wnuczka czasami potrzebuje się po prostu wygadać, wyżalić, wyrzucić coś z siebie…coś co nie nadaje się dla uszu rodzica. I dziadkowie wiedzą, że wówczas niekoniecznie jest to miejsce i czas na dawanie wnukom szeregu bardzo racjonalnych argumentów, wskazówek mających pomóc młodemu człowiekowi w podjęciu decyzji. Ta cecha dziadków sprawia, że są oni mistrzami coachingu, pomagającymi wnukom odkryć drogę do celu. Jednakże wiedzą, że to młody człowiek sam musi rozważyć co jest dla niego najlepsze.

Dzięki umiejętnością opisanym powyżej – dziadkom udaje się nawiązać ze swymi wnuczetami szczególną więź, odmienną od tej, która łączy dwa następujące po sobie pokolenia czyli rodziców z dziećmi.

3. Łącznicy na linii młode pokolenie a historia

Dziadkowie to najlepsi na świecie nauczyciele historii. O czasach swojej młodości opowiadają jak nikt inny, przekazując niejako przy okazji wiele faktów zarówno z historii narodu jak i naszej rodziny.

Bardzo często to właśnie dzięki dziadkom, dowiadujemy się jakim dzieckiem była nasza mama czy tato. To oni przekazują nam wiedzę o dalekich krewnych, których nigdy nie poznaliśmy. Ich opowieści w znaczący sposób wpływają na budowanie tożsamości młodego człowieka, dając poczucie rodowej przynależności. Opowieści dziadków to również bardzo często kamień węgielny dla kształtowania się poczucia patriotyzmu młodego pokolenia. Nasi dziadkowie zazwyczaj opowiadają/opowiadali nam o czasach II wojny światowej, nasi rodzice to świadkowie zmian ustrojowych w naszym kraju, też mogą sporo przekazać wnukom…a czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, o czym my będziemy snuli opowieści za te kilkadziesiąt, może kilkanaście lat?

4. Kustosze tradycji i rodzinni mediatorzy

Dziadkowie to skarbnica prostej, życiowej wiedzy, takiej która później, w dorosłym życiu, okazuje się bezcenna. To również stróże tradycji, którzy zadbają o każdy, nawet najdrobniejszy, szczegół podczas wigilijnego wieczoru, którzy sprawdzą czy wnuczęta do wielkanocnych koszyczków zapakowały wszystko co konieczne i czy 11. listopada na domu powiewa biało – czerwona flaga.  Te ich cechy sprawiają, że święta w ich domach przybierają magiczny charakter, mają niezapomniany zapach i smak, który po latach wywołuje u wnucząt szereg wspomnień i sentymentów.

Rola dziadków w tym zakresie wiąże się także z pełnieniem funkcji integrującej w stosunku do całej rodziny. To dziadkowie dbają o to, aby wszyscy żyli ze sobą w zgodzie, aby mieli dobre relacje, aby spotykali się w domu rodzinnym na celebrowaniu różnego rodzaju uroczystości.

5. Nauczyciele  szacunku, tolerancji i empatii

Dziadkowie mają te wszystkie cechy, które są niezbędne, aby nauczyć dziecko szacunku, tolerancji i dostrzegania potrzeb innych osób. W tym zakresie dużym walorem jest to, że dziadkowie mają dużo więcej czasu aniżeli rodzice dziecka. Idąc na spacer nie muszą przy okazji załatwić wielu pilnych spraw, jak to bywa w przypadku rodziców. Oni  w tym czasie podziwiają kolor liści na drzewach w parku, karmią kaczki, podziwiają zachód słońca czy spędzają dłuższą chwilę na rozmowie z panią z warzywniaka czy sąsiadką.

Dzięki mądrości i doświadczeniu dziadków, wnukowie uczą sie patrzeć na wiele spraw w zupełnie inny sposób, uczą się oddzielać rzeczy czy sprawy naprawdę ważne od tych, które tylko na pozór są warte zachodu. I nie chodzi tu o to, aby wpoić wnukom własny system wartości, ale aby pokazać, że coś takiego w ogóle jest i dobrze go mieć, aby w każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji umieć dokonać wyboru czy odnaleźć głębszy sens danego zdarzenia.

6.  Symbioza doskonała

Relacja dziadkowie – wnuki to pewnego rodzaju związek symbiotyczny. O zaletach, jakie dla młodego pokolenia ma bliski kontakt z dziadkami pisałam w powyższych akapitach. Jednakże nie należy zapominać o korzyściach, jakie z relacji z wnukami czerpią dziadkowie.

Początkowo dzieci mobilizują dziadków do wyjścia z domu, do  aktywności na świeżym powietrzu, do wspólnej zabawy, odrabiania razem lekcji czy do rodzinnych rozgrywek w gry planszowe. Kiedy dzieciaki są już nieco większe, wówczas mają okazje nauczyć dziadków chociażby obsługi telefonu komórkowego, korzystania z Internetu, robienia zdjęć nowoczesnym sprzętem fotograficznym etc. A najciekawsze w tym wszystkim jest to, że lekcje z nowinek technicznych dziadkowie zdecydowanie lepiej przyjmują, kiedy wykładowcami są ich wnuki a nie ich dzieci.

Podsumowanie…

Jak powszechnie wiadomo, i jak wynika to z powyższych rozważań, rola dziadków w wychowaniu i aktywizowaniu wnuków (na wielu, różnych płaszczyznach) jest nie do przecenienia.

Jeśli nam jako rodzicom zależy na tym, aby nasze dzieci wzrastały w duchu akceptacji, tolerancji i szacunku dla ludzi starszych, warto w proces wychowawczy aktywnie zaangażować dziadków. A aby osiągnąć zamierzone rezultaty, musimy dołożyć wszelkich starań, aby w naszych domach wprowadzić dobrą, opartą na partnerstwie i przyjaźni relację z dziadkami. Kiedy każdy z członków rodziny będzie dobrze wiedział jaką rolę ma do odegrania w życiu malucha, czego się od niego oczekuje i jakimi zasadami powinien się kierować w wychowywaniu szkraba – będzie czuł się potrzebny, kochany, odnajdzie swoje miejsce w całej tej rodzinnej układance.

Autor: Emilia Glugla, ekspert ds. relacji społecznych serwisu www.zdrowy-senior.org

szlachetnezdrowie.bloog.pl