Obecna sytuacja związana z pandemią koronawirusa (SARS-CoV-2) stawia przed całym społeczeństwem nowe wyzwania i jest istotnym sprawdzianem z odpowiedzialności zbiorowej.

Wiele osób zastanawia się – jak minimalizować ryzyko zakażenia? Jak często myć ręce?

Z jakich aktywności rezygnować, aby nie sprowadzać na siebie i innych zagrożenia? Pacjenci onkologiczni stają w tym czasie przed dodatkowymi – najtrudniejszymi – pytaniami: Jak i gdzie kontynuować leczenie? Czy przez osłabioną odporność istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowania? 21 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości ostrej białaczki szpikowej. W tym szczególnym dniu, przekazujemy zalecenia dedykowane tej grupie chorych.

Czym jest AML?
Białaczka to choroba nowotworowa układu krwiotwórczego, w której stwierdza się komórki nowotworowe we krwi i w szpiku. Ostre białaczki szpikowe (ang. AML) są najczęstszym nowotworem krwi u dorosłych – stanowią ok. 80% wszystkich zachorowań na ostre białaczki. Każdego roku w Polsce na ostre białaczki szpikowe zapada ok. 700 dorosłych osób. Na AML chorują głównie osoby starsze – mediana wieku chorych wynosi 67 lat.

– Ostra białaczka szpikowa to choroba o bardzo gwałtownym przebiegu, a jej objawy pojawiają się stosunkowo krótko przed rozpoznaniem. Objawy wynikają przede wszystkim z wyparcia prawidłowych układów krwiotwórczych ze szpiku przez dynamicznie proliferujący klon komórek białaczkowych. Do głównych symptomów ostrej białaczki szpikowej należą: osłabienie, zmęczenie, obniżenie tolerancji wysiłku, różnego rodzaju infekcje, krwawienie z nosa, z dziąseł podczas mycia zębów, u osób starszych może występować zaostrzenie dolegliwości wieńcowych czy niewydolności krążenia – mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Wierzbowska, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Białaczki charakteryzują się szybkim i agresywnym przebiegiem – nieleczone powodują śmierć chorego w ciągu kilku tygodni. W ostatnim czasie pojawiają się nowe opcje terapeutyczne, które są szansą dla pacjentów zmagających się z AML.

Czym jest COVID-19?
Koronawirusy to duża rodzina wirusów, które mogą powodować choroby zarówno u zwierząt,
jak i u ludzi. Nowy koronawirus SARS-Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie COVID-19. Choroba objawia się najczęściej gorączką, kaszlem, dusznościami, bólami mięśni i zmęczeniem. Ciężki przebieg choroby obserwuje się u ok. 15-20% osób. – Osobami najbardziej narażonymi na zachorowanie oraz powikłania związane z koronawirusem SARS-Cov-2, są osoby starsze oraz osoby z obniżoną odpornością, którym towarzyszą inne choroby, w szczególności przewlekłe. Zazwyczaj pacjenci z AML spełniają oba te warunki. Dlatego w tym wyjątkowym momencie prosimy ich oraz ich bliskich o szczególną ostrożność i rozwagę. W obliczu epidemiologicznych obostrzeń pacjenci zastanawiają się: Jak zachować ciągłość leczenia? Czy mogą bezpiecznie udać się do kliniki? Czy nie zabraknie im leków? A przede wszystkim co powinni zrobić w razie złego samopoczucia lub nagłego zaostrzenia choroby? Ważne, aby odpowiedzi na te pytania szukali w wiarygodnych źródłach – mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Wierzbowska.

AML a COVID-19
Pacjenci z ostrą białaczką szpikową (AML), którzy nie wykazują objawów i nie są poddawani leczeniu, powinni przedyskutować konieczność wizyty w klinice ze swoim lekarzem. Specjaliści oferują pomoc zdalną – telefoniczną lub w ramach wizyty telemedycznej.

Pacjenci, którzy są na etapie czynnego leczenia lub przyjmują transfuzje krwi powinni nadal uczestniczyć w zaplanowanych wizytach, chyba że zespół opieki zdrowotnej zdecyduje inaczej. Przed każdą zaplanowaną wizytą pacjent powinien skontaktować się ze swoim lekarzem, aby upewnić się, że dana wizyta jest niezbędna i ewentualnie rozważyć przeprowadzenie wizyty przez telefon lub video połączenie. Pobranie krwi od pacjenta powinno odbywać się w domu lub w najbliższej przychodni, tak aby uniknąć przemieszczania się pacjenta.

Wszyscy pacjenci powinni unikać podróży, kontaktów z osobami, które niedawno podróżowały do krajów z ogniskami COVID-19, a także z kimkolwiek, kto wykazuje objawy ze strony układu oddechowego oraz osób, które mogły mieć styczność z osobą zarażoną. Poza tym powinni pamiętać o właściwym, starannym myciu rąk.

Osoby z objawami kaszlu, gorączki, biegunki lub dreszczy (charakterystycznymi dla COVID-19), powinny jak najszybciej skontaktować się z lekarzem lub infolinią pielęgniarską w celu uzyskania instrukcji postępowania przed udaniem się do kliniki. Pacjent podczas wizyty w szpitalu lub w klinice powinien nosić maseczkę, zakrywającą zarówno nos, jak i usta.

Dzień AML

21 kwietnia na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości AML. Globalna inicjatywa na rzecz zwiększania świadomości na temat ostrej białaczki szpikowej została ustanowiona 2 grudnia 2016 r. w San Diego w Kalifornii. Tego dnia podczas dorocznego spotkania American Society of Hematology (ASH) zebrał się zespół liderów pacjentów oraz lekarzy zajmujących się leczeniem AML, który powołał inicjatywę. Celem „Know AML” jest dostarczanie Pacjentom, Opiekunom i Rodzinom oraz pracownikom służby zdrowia informacji, zasobów i wsparcia potrzebnego do radzenia sobie z tą chorobą.

Materiał został opracowany przez Biuro Prasowe Novartis w ramach globalnej inicjatywy Know AML.
Materiał został skonsultowany przez prof. dr hab. n. med. Agnieszka Wierzbowska, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.